BİRGİLİ (BİRGİVÎ) MEHMED EFENDİ, Birgivî Muhammed Efendi, İmam Birgivî

12X16 ÖLÇÜSÜNDE 240 SAYFA
Birgili Mehmed Efendi’nin tam adı Mehmed b. Pîr Ali b. İskender’dir. 10 Cemaziyelevvel 929 (27 Mart 1523) tarihinde Balıkesir’de dünyaya gelmiştir. Babası Pîr Ali Efendi Balıkesir’de müderrislik yapan, zaviye ashabından âlim bir kişidir.
Birgi’de doğan, Sultan II. Selim’in hocası Ataullah Efendi ile yakın dostluğu olan Birgili Mehmed Efendi, Ataullah Efendi’nin memleketi Birgi’de yaptırdığı yeni medresenin başına geçmiş ve ömrünün sonuna kadar burada görev yapmıştır. Bu sebepten ötürü de “Birgili” adıyla meşhur olmuştur. Birgili Mehmed Efendi’nin İzmir’in Ödemiş ilçesinin bir kasabası olan Birgi’ye geliş tarihinin 971/1564 olduğu tahmin edilmektedir. (Arslan 1992: 32).

Birgili Mehmed Efendi hurafelerden arındırılmış, kaynağını Kur’an ve sünnetten alan bir İslâm’ı halka anlatmayı şiar edinmiştir. Yazdığı risalelerde para ile Kur’an okutulmasına, herhangi bir ibadet karşılığında ücret alınmasına karşı çıkmıştır. Ebussu’ûd Efendi, Kadı Bilalzâde gibi devrin tanınmış âlimlerine karşı İnkâzü’l-Hâlikîn, Seyfü’s-Sârim, İkâzü’n-Nâ’imîn ve İfhâmü’l-Kâsırîn gibi risaleler hâlinde reddiyeler yazmıştır.

52 yaşında iken 981/1573 yılında İstanbul yolculuğuna çıktığı esnada veba salgınından dolayı vefat etmiştir. Cenazesi Birgi’ye getirilerek defnedilmiştir. Kabri, Birgi’de rivayete göre kendi eliyle diktiği büyük bir servi ağacının dibinde bulunmaktadır.